Feedback

In samenwerking ontkom je er niet aan dat er feedback gegeven moet worden. Waar dit in het ene team heel makkelijk gaat, is het in andere teams helemaal niet vanzelfsprekend dat men elkaar feedback geeft. Teamleden onderling niet, maar ook niet in de relatie van leidinggevende tot medewerker. Feedback kan zowel positief (een compliment) als negatief zijn. Het één lijkt misschien makkelijk te ontvangen dan het ander, maar in de praktijk zie ik dat zowel een compliment als negatieve feedback moeilijk kan zijn om te ontvangen. Hoe zie jij feedback? Wat maakt het fijn en wat maakt het ingewikkeld?

Er zit voor mij een belangrijk verschil tussen feedback en geven van slecht nieuws. Voor dit stuk beperk ik me tot het geven en ontvangen van feedback.

Feedback (leren) ontvangen is een belangrijk onderdeel van groeien en ontwikkelen en toch is het voor (bijna) iedereen een uitdaging om het te horen. In de praktijk heb ik al veel verschillende reacties op feedback gezien, mensen reageren allemaal anders (en natuurlijk hangt het er ook vanaf hoe de boodschap gegeven wordt!). Die verschillende reacties kunnen meerdere redenen hebben; waaronder persoonlijkheid, eerdere ervaringen uit het verleden, culturele achtergrond en het onderwerp van de feedback.

Mensen die gevoeliger zijn of emotioneler zijn aangelegd reageren over het algemeen ook emotioneler op feedback. Mensen die perfectionistisch zijn kunnen meer weerstand bieden aan feedback, misschien omdat een fout(je) maken hen meer raakt dan mensen die flexibeler zijn en meer genade aan zichzelf kunnen tonen.

Ervaringen uit het verleden kunnen ook een rol spelen in hoe iemand reageert op feedback. Als iemand in het verleden negatieve ervaringen heeft gehad met feedback, zoals bekritiseerd worden voor zijn fouten, is de kans groter dat hij in de toekomst defensief of angstiger reageert op feedback. Aan de andere kant kunnen mensen die positieve ervaringen met feedback hebben gehad, zoals het ontvangen van complimenten of erkenning voor hun prestaties, opener staan tegenover feedback.

De cultuur waarin iemand is opgegroeid kan ook invloed hebben op hoe iemand op feedback reageert. In sommige culturen wordt directe kritiek gezien als onbeleefd of respectloos, terwijl het in andere culturen wordt verwacht en zelfs wordt gezien als een teken van zorgzaamheid of bezorgdheid. Bovendien kunnen sommige culturen nederigheid en bescheidenheid waarderen, wat het voor mensen moeilijk kan maken om complimenten of positieve feedback te accepteren. Onderling begrip kan helpen om te snappen wat de ander prettig vindt. Maar pas op voor generaliseren, niet elke Nederlander is persé direct ;-).

De manier waarop feedback wordt gegeven, kan ook van invloed zijn op hoe mensen erop reageren. Als feedback op een respectvolle en constructieve manier wordt gegeven, is de kans groter dat mensen er meer voor open staan. Aan de andere kant, als feedback op een kritische of agressieve manier wordt gegeven, is de kans groter dat mensen defensief of afwijzend reageren.

Vaak zie ik gebeuren dat de ontvanger vergeet dat de feedback geen weerspiegeling is van hun eigenwaarde. Feitelijk is het gewoon een kans om te leren en te groeien. Om vaardigheden, kennis en gedrag te verbeteren. Niet vanuit een gedachte dat je als mens niet goed bent, maar als een mogelijkheid (waarin een eigen keuze ligt) om bereid te zijn te leren en te groeien.