10 misverstanden over non-verbale communicatie

Communiceren doen we allemaal! Zowel verbaal als non-verbaal. Het is een kunst op zichzelf om dat goed te doen! In gesproken communicatie gaat het al vaak ‘mis’ en begrijpen we elkaar niet, laat staan als het gaat om non-verbale communicatie en het samenspel tussen verbale en non-verbale communicatie. Het goed interpreteren en ‘lezen’ van non-verbale communicatie is een complexe vaardigheid die vaak tot misverstanden en aannames leidt. Als ik erover vertel of spreek met anderen hoor ik vaak dezelfde opmerkingen, die vooral komen door tv-programma’s of de berichten die je erover leest op social media of door wat je hoort op tv. Ik neem je (kort ;-)) mee in 10 veelvoorkomende misverstanden die er zijn over (het interpreteren van) non-verbale communicatie.

Het interpreteren van non-verbale communicatie is een complexe taak die vaak tot misverstanden kan leiden. Hier zijn 10 veelvoorkomende misverstanden die mensen kunnen hebben bij het interpreteren van non-verbale communicatie:

Het is eenvoudig te interpreteren

Het is alles behalve dat! Non-verbale communicatie bestaat zelf al uit een complex scala aan bijvoorbeeld gezichtsuitdrukkingen, lichaamshouding, gebaren, biologische factoren, stemintonatie en micro-expressie. Het juist interpreteren daarvan is geen trucje en het is te simpel om te denken dat één signaal altijd één betekenis heeft.

Je kunt er leugens mee detecteren

Vaak wordt gezegd dat je door het kijken naar non-verbale signalen kan ‘zien’ dat iemand liegt. Dat is niet waar. Door signalen kun je ongemak of stress zien, maar dat alleen zegt nog niets. Deze signalen kunnen van alles betekenen, maar het wil zeker niet zeggen dat iemand liegt. Je kunt hierbij niet afgaan op non-verbale signalen alleen, dat is niet betrouwbaar.

De betekenis is altijd hetzelfde

Dezelfde non-verbale signalen kunnen verschillende betekenissen hebben. Denk maar eens aan de context waarin iemand zich bevindt, wat zijn stemming is, wat voor persoon iemand is en welke interactie je hebt. Hoe jij je gedraagt heeft invloed op de ander, je hebt een gezamenlijke dynamiek. Daarnaast kan iemand zich in de ene situatie meer op zijn gemak voelen dan in een andere situatie. Daarbij heeft gedrag ook niet altijd dezelfde betekenis. Denk maar eens aan de ‘gesloten houding’ van twee armen over elkaar. Het is een misverstand om aan te nemen dat iemand persé een gesloten houding heeft. Iemand kan zich ook op zijn gemak voelen.

Non-verbale signalen zijn universeel

Dat is niet waar. Er spelen grote culturele verschillen (en ook indivuele trouwens!) mee als het gaat om gedrag en non-verbale communicatie. Per land, per streek en per sub-groep kunnen er grote verschillen zijn in gedrag. Aannemen dat gedrag universeel is, is dus niet juist.

Alleen lichaamstaal telt

Zoals ik eerder al schreef is non-verbale communicatie meer dan alleen lichaamstaal. Los van de mythe dat communicatie voor een x-percentage bestaat uit non-verbale communicatie, is het niet alleen lichaamstaal. Denk ook maar aan stemintonatie, oogcontact en omgevings- of biologische factoren. Het betreft dus niet alleen je gezicht, maar is een samenspel tussen verschillende factoren.

Dezelfde betekenis van gezichtsuitdrukkingen

Gezichtsuitdrukkingen lijken soms dezelfde betekenis te hebben voor alle mensen en je hoort weleens dat je emoties één-op-één af kunt lezen aan een gezicht. Het lijkt soms heel duidelijk te zien wat er in iemand omgaat of hoe iemand zicht voelt (boos, blij, verdrietig of bang), maar dit kun je nooit voor waarheid aannemen zonder dat bij de ander te onderzoeken. Daarbij kijk je altijd via jouw eigen filter en waarneming!

Er is geen ontwikkeling

Dat is niet waar! Non-verbale communicatie ontwikkelt zich en gedrag kan tijdgebonden zijn. Ook mensen veranderen. Factoren kunnen per dag en plaats verschillen. De aanname doen dat iemand of communicatie niet veranderd is een verkeerde conclusie.

Interpretatie is 100% nauwkeurig

Waar mensen werken worden fouten gemaakt. Geen enkele onderzoeker is foutloos en iedereen heeft zijn eigen filter en manier waarop hij naar de wereld en ook de ander kijkt. Je waarneming wordt altijd gekleurd door je eigen waarneming. Er is oefening en training voor nodig om jezelf hierin te leren kennen en het is nodig je eigen gedrag te analyseren om te weten welke uitwerking dit op anderen heeft. Doe je dit niet, dan krijg je vervormingen.

Je hebt er zelf geen invloed op

Dat is niet waar. Je kunt jezelf trainen om je eigen gedrag, manier van reageren en non-verbaal communiceren te herkennen en hier invloed op uit te oefenen. Dat is iets anders dan ‘een trucje doen’. Authenticiteit is heel belangrijk als het gaat om het kunnen interpreteren van non-verbale communicatie. Zodra je een trucje toepast of de ander doelgericht stuurt door jouw eigen gedrag ben je niet meer authentiek. Je hebt invloed op de ander, maar het vraagt zelfinzicht en authenticiteit om dit op de juiste manier te gebruiken.

Je kunt alles waarnemen

Dat is niet waar! Zelfs de best getrainde profilers of onderzoekers zien nooit altijd alles. Alhoewel goede training en oefening kan helpen om met de juiste aandacht naar de ander te kijken, kun je nooit alles zien of nooit fouten maken. Jijzelf, maar ook de ander, is continue in ontwikkeling. Het vraagt focus, training, tijdsinvestering en zelfinzicht om je hierin continue te blijven ontwikkelen.

Zoals je leest zijn er veel misverstanden als het gaat om (non-verbale) communicatie. Maar niet getreurd! Er is ook hoop. Er zijn organisaties die goede scholing geven als het gaat om zelfinzicht, interpretatie en het leren begrijpen van non-verbale communicatie.

Wil je daarover meer informatie of ben je op zoek naar iemand die je kan helpen met persoonlijkheidsanalyse of profiling neem dan (vrijblijvend) contact op!

Neem contact op!

Een rots in de storm

Het valt niet altijd mee je team te leiden… In de waan van de dag, dynamiek en wellicht steeds andere omstandigheden (en misschien ook krapte in het kunnen vormen van je team of teamleden die extra ondersteuning nodig hebben), kan het soms een hele klus zijn om je team effectief te leiden en te managen. Er ligt een verantwoordelijkheid op je schouders om het team te sturen naar het behalen van doelen en het zorgen voor een positieve werkomgeving.

Terwijl ik op vakantie was en in mijn tent zat tijdens een flinke (lees: hele flinke) regenbui dacht ik na over deze verantwoordelijkheden en dat het soms flink kan stormen, ook in het leven van elke dag. Ik ga weer even op de metaforische tour 😉 … Mijn tent had het flink te verduren! De storm ging flink tekeer en de tent heen en weer. Ook het dak had heel veel regen tegen te houden. Het was even afwachten of het allemaal bleef staan, maar wat een rust kwam er toen het bleef staan! Toen ik kon vertrouwen op de stabiliteit en kracht en relaxed verder kon lezen. (Helaas gold dit niet voor de kleinere tent, daar was het dweilen geblazen en zag ik ook direct wat er gebeurt als het faalt).

Als leider mag (lees: moet) jij ook de ‘tent’ zijn voor je team. Krachtig en stabiel, iemand om op te bouwen; zoals een rots. En een veilig toevluchtsoord om bij te schuilen. Aan jou de eer de regen op te vangen voor je team en te zorgen dat zij veilig zijn en ongestoord kunnen werken. Mijn voortent neem ik even als voorbeeld voor de standvastigheid, betrouwbaarheid en ondersteuning die jij kunt bieden aan je team. Hierdoor stimuleer je groei, geef je ruimte en vertrouwen en zorg voor je voor het welzijn van elk teamlid.

Ben je standvastig?

Zoals een frame of rots moet je betrouwbaar, consistent en standvastig zijn in de ondersteuning die je geeft aan je team. Door consequent te zijn, zelfverantwoordelijkheid te nemen en betrouwbaarheid te tonen creëer je een stabiele basis van vertrouwen.

Standvastigheid is ook belangrijk als er tegenslag komt, als er uitdagingen zijn of obstakels op de weg. Een sterke leider blijft rustig onder druk, kan tegen een stootje, neemt verantwoordelijkheid en neemt de leiding. Het kan niet anders dan dat dat zorgt voor stabiliteit en geruststelling. Teamleden die voor een uitdaging komen te staan kunnen met vertrouwen handelen, omdat zij een leider hebben die achter (naast of voor) hen staat.

Hoe stevig sta jij? Wat gebeurt er als er tegenslag komt in je leven?

Ben je een schuilplaats voor je team?

Waar ik net schreef dat een rots stevig staat is het ook nodig dat je een omgeving creëert waarin je team beschermd is en uit ‘de wind’ blijft. Hierover zou ik veel kunnen schrijven, maar samenvattend komt het neer op een cultuur van vertrouwen, open communicatie en psychologische veiligheid. Vertrouwen geven zorgt voor ruimte voor het team om authenticiteit te ontwikkelen, om ideeën te laten ontstaan en te kunnen spreken zonder angst.

Een schuilplaats zijn betekend naar mijn mening ook dat je een schild vormt tegen invloeden van buitenaf die het team of individuele teamleden schaden. Bijvoorbeeld door het voorkomen van druk of conflicten die zich kunnen voordoen. Je beschermt het team tegen onnodige afleiding en bent een trechter in rompslomp van buitenaf die het team nadelig beïnvloedt. Deze ondersteuning helpt je team om zich gewaardeerd en gemotiveerd te voelen en in balans te zijn. Het neemt ‘denkwerk’ weg; jij zorgt dat de zaken geregeld worden. Kan niet anders dan dat dit zorgt voor een plezierige en gebalanceerde werkplek toch? 😉

Zorg jij voor groei en ontwikkeling?

Als leider begrijp je ongetwijfeld hoe belangrijk het is dat teamleden zowel persoonlijk als professioneel groeien. Het is belangrijk hier oog voor te hebben. In een situatie waarin jij de ‘rots’ en de ‘schuilplaats’ bent, kun je ook de mogelijkheden bieden om te leren, te ontwikkelingen en te groeien. Teamleden die extra aandacht nodig hebben kunnen groeien in een veilige omgeving. Je doet er alles aan om iemand zijn talenten volledig te laten ontdekken en benutten. Je moedigt aan, geeft feedback en maakt elk teamlid belangrijk om de gezamenlijke doelen te behalen. Wat denk je dat er gebeurt? In ieder geval iets met loyaliteit, motivatie en betrokkenheid… Jij blij, zij blij!

Ben jij het goede voorbeeld?

Alles mooi en aardig; de rots en schuilplaats zijn en ruimte bieden voor groei is mooi. Maar het belangrijkste is dat je zelf het goede voorbeeld geeft. Je kunt niet van een teamlid verwachten het ene te doen, terwijl je zelf het andere doet. Daarmee gaat je geloofwaardigheid verloren. Het gaat ook niet om jouw gedrag, het gaat erom wie je bent. Authenticiteit en leiderschap heb je, of heb je niet. Het zijn geen simpele kunstjes die je kunt leren zonder dat er voedingsbodem in jouzelf zit. Als jij je team aanmoedigt het beste uit zichzelf te halen en hen hierin voor te leven, kan het niet anders dan dat je zelf ook groeit. Het zorgt voor gelijkwaardigheid, voor vertrouwen en trots. Je zorgt samen voor succes, je bént zelf het succes!

Ik hoop dat je met deze dingen een mooie en positieve impact kunt hebben op het leven van jouw teamleden en het succes dat jullie samen bereiken! Heb je vragen, loop je vast of zie jij het helemaal anders? Stuur me een berichtje, vind ik leuk!

Download hier de afbeeldingen om zelf te gebruiken.

De kunst van kritisch denken

Kritisch denken is een mentaal proces waarbij informatie wordt geanalyseerd, geëvalueerd en samengevoegd om weloverwogen beslissingen of oordelen te kunnen nemen. Het is een krachtig hulpmiddel (mijn persoonlijke mening en ervaring natuurlijk ;-)) dat helpt keuzes te maken, in je persoonlijk leven maar ook in je werk.

Het voordeel van kritisch denken is dat het helpt om helderder en logisch te denken. Je kunt het trainen (hoera!), daarvoor heb ik geïnspireerd door https://www.criticalthinking.org, een mooi diagram gemaakt. Deze gebruik ik in trainingen, in analyse maar ook persoonlijk als ik keuzes moet maken. Ik stel mezelf vragen; soms schrijf ik het uit, soms teken ik erbij, om tot een oplossing te komen. Kritisch denken helpt om argumenten van een afstand beschouwend te bekijken en evalueren, het helpt om onderscheid te maken tussen feiten en meningen. Hierdoor voorkom je dat je beïnvloed wordt door je eigen emoties en (irrationele) gedachten, je maakt rationelere beslissingen.

Een ander voordeel van kritisch denken is dat het helpt om problemen sneller (en daarmee effectiever) te signaleren en op te lossen. Door complexe problemen op te splitsen en informatie te ordenen kun je analyseren welke oorzaken het probleem heeft, wat het probleem in stand houdt en welke oplossingen er allemaal mogelijk zijn. Vaak is er niet één oplossing, of is de meest voor de hand liggende oplossing niet de meest effectieve (en soms ook wel ;-)).

Kritisch denken is ook belangrijk in communicatie en samenwerking. Wanneer je kritisch denkt, ben je in staat om je ideeën duidelijk en logisch uit te drukken en om naar de ideeën van anderen te luisteren en deze te evalueren. Dit kan je helpen effectiever met anderen samen te werken en betere resultaten te bereiken in je team. Om kritisch te kunnen denken is het nodig in onafhankelijk te zijn en te kiezen voor samenwerking en wederzijdse afhankelijk. Een stabiele persoonlijkheid is belangrijk om je eigen denkproces hierin aan te sturen.

En hoe dan? Hoor ik je denken. Hoe word ik een kritische denker? Nou, hier volgt een simpel stappenplan en klaar ben je! Geintje natuurlijk. Kritisch denken vereist oefening en je moet daarnaast ook bereid zijn om je eigen gedachten en overtuigingen te analyseren en zelfs te twijfelen of dat wat je altijd dacht wel de waarheid is.

Maar! Er zijn wel een aantal stappen die je kunt nemen om kritischer te gaan denken:

Ontwikkel nieuwsgierigheid

Kritisch denken begint met een verlangen om de wereld om je heen te begrijpen. Stel vragen, ontdek nieuwe ideeën en zoek informatie uit verschillende bronnen.

Leer informatie te evalueren

Niet alle informatie is hetzelfde. Leer onderscheid te maken tussen feiten en meningen, en check of je bronnen op betrouwbaar en geloofwaardig zijn.

Check je aannames

We hebben allemaal aannames en vooroordelen die ons denken beïnvloeden. Wees je hiervan bewust en trek ze in twijfel, waarbij je jezelf afvraagt waarom je een bepaalde overtuiging of aanname hebt.

Overweeg alternatieve perspectieven

Houd bij het evalueren van een situatie of probleem rekening met alternatieve perspectieven en gezichtspunten. Dit helpt je een compleet beeld te vormen en niet alleen binnen jouw eigen kaders te denken, maar ook daarbuiten.

Oefen met het analyseren en evalueren van argumenten

Kijk eens kritisch naar je eigen mening over een bepaald onderwerp en probeer deze te analyseren volgens het diagram. Klopt jouw mening of zou er ook een andere waarheid kunnen zijn? Waarom ben je zo zeker van je eigen argument? Probeer eens met jezelf in discussie te gaan…

Ontwikkel probleemoplossende vaardigheden

Kritisch denken is een belangrijk hulpmiddel bij het oplossen van problemen. Oefen het opsplitsen van complexe problemen in kleinere, beter beheersbare delen en het ontwikkelen van creatieve oplossingen.

Oefen reflectie

Neem de tijd om na te denken over je eigen denk- en besluitvormingsprocessen. Denk na hoe je tot een bepaalde conclusie bent gekomen en of er alternatieve manieren zijn om over een probleem of de situatie na te denken.

Door deze vaardigheden te oefenen, kun je een effectievere kritische denker worden en beter geïnformeerde en rationele beslissingen nemen op alle gebieden van je leven.

En? Wat denk je van dit stuk over kritisch denken? Klopt dit en klopt jouw gedachte hierover wel? 😉

Integriteit

Integriteit en integer zijn vind ik één van de meest fascinerende en mooie eigenschappen die iemand kan bezitten. Het raakt voor mij erg aan authentiek zijn, trouw zijn aan jezelf en consistent handelen volgens je eigen normen en waarden. Ik denk dat beiden over het algemeen erg worden gewaardeerd in zowel de samenleving als in een werksetting. Nog meer denk ik dat het bijdraagt aan persoonlijk succes en vooruitgang. Ik streef ernaar altijd integer en authentiek te zijn (het staat zelfs als één van de waarden in de identiteit van mijn onderneming) en daar waar het schuurt ga ik er graag filosoferend over in gesprek. Hoe zit dat bij jou?

Wat is dat dan, integer zijn?

Er zijn verschillende definities van integriteit; maar samengevat komt het voor mij neer op het hebben van een sterk moreel kompas en het leven volgens ethische principes. Het gaat over eerlijkheid en betrouwbaarheid. Over transparantie in interactie met anderen (collega’s, vrienden, familie, partner), over respectvol en gelijk omgaan met alle mensen. Voor mij staat het ook dicht aan rechtvaardigheid en daarin voel ik vaak ook de meeste worsteling. Misschien herken je dat wel? Als je integriteit in twijfel wordt getrokken; als er oneerlijkheid is, dan kan dat heel onrechtvaardig voelen. Recht doen aan jezelf en recht doen aan een ander, soms kan het lastig zijn om in het recht doen aan een ander jezelf niet te verliezen. Dan schuurt het én groei je. Klinkt makkelijk, is het vaak niet. Althans, voor mij niet.

Het vasthouden aan je integriteit is voor mij om verschillende redenen belangrijk. Ten eerste helpt het om sterke relaties op te bouwen met familie en vrienden, mensen die dicht bij je staan. Het helpt om eerlijk te zijn, betrouwbaar te zijn (als in discretie, maar ook in doen wat je beloofd), open te zijn en transparant over wat er moeilijk is. Ik heb ook ervaren wat er gebeurt wanneer de lastige dingen onder het vloerkleed worden geveegd. Vloerkleed vol? Nieuwe kopen… Niet de beste methode als het gaat om bouwen aan vertrouwen en openheid. Het optillen van alle vloerkleden is geen pretje, maar het bespreekbaar maken van moeilijke dingen helpt je groeien in je identiteit en persoonlijkheid; het maakt gelukkig en vrij. Het stelt je in staat te leven volgens je eigen waarden en overtuigingen. Ik heb ooit eens besloten geen kleedjes meer te willen kopen (vooruit: alleen nog voor onder de luifel voor mijn caravan op de camping dan ;-)).

Naast je persoonlijke leven met familie en vrienden, gaat integriteit ongetwijfeld verder in je professionele omgeving. Ook daar zorgt het voor succes en voortuitgang. Tenslotte gelden je normen, waarden en overtuigingen niet alleen als je thuis bent… Ik zie zowel in mijn eigen werkende leven als bij andere organisaties dat eerlijke, betrouwbare en ethische werknemers gewaardeerd worden en meer successen boeken. Deze eigenschappen zijn fundamenteel in het opbouwen van vertrouwen en geloofwaardigheid. Zorgt het ervoor dat er nooit fouten worden gemaakt? Nee! Zeker niet… Misschien lijkt het juist wel of deze er meer zijn… Het verschil zit denk ik in de transparantie. Durf je ook eerlijk te zijn als je fouten maakt, als je op je bek gaat? Durf je dit te bespreken met een ander? Het maakt je vrij te erkennen dat je niet perfect bent, het helpt om naast rechtvaardig ook genadig te zijn.

Maar hoe dan?

Hoe doe je dat? Integer zijn? Alhoewel ik geen handleiding voor jou heb, helpt het mij om me te houden aan de levensregels die ik ooit eens voor mezelf heb opgeschreven. Standpunten van waaruit ik wil leven (thanks to meneer Covey ), de waarden die ik mijzelf voorhoud en waarin ik trouw wil zijn aan mijzelf:

  • Allereest is het belangrijk je eigen waarden en overtuigingen te vormen (/identificeren) en uit te werken wat deze voor jou betekenen.
  • Leef naar deze overtuigingen en bespreek ze met anderen, wees kwetsbaar en laat anderen je hierin een spiegel voorhouden.
  • Houdt vast aan je eigen morele kompas, ook als beslissingen die je daaruit moet maken niet populair of moeilijk zijn.
  • Houdt vast aan de waarheid, wees transparant in je communicatie en ga conflicten niet uit de weg als dit nodig is.
  • Zoek mensen in je omgeving bij wie je kwetsbaar mag zijn, die je helpen en waar je eerlijk tegen kan zijn over de worstelingen die er soms zijn.
  • Wees proactief en visionair en neem verantwoordelijkheid voor je eigen leven.
  • Verlies nooit iets van je eigenwaarde of kracht door wat een ander zegt of doet wat maakt dat je moet tornen aan je normen en waarden.
  • Kom je beloften na en wees betrouwbaar. Doe wat je zegt en wanneer dit niet lukt (dat kan altijd gebeuren), zeg dat het niet lukt.

Ik wil natuurlijk geen moraalridder zijn. Dat past niet bij me. Geen mens is perfect. Maar dat is juist krachtig. Te beginnen met dat te erkennen is de eerste stap naar recht doen aan jezelf. Dit helpt in basis om sterke relaties te bouwen, vertrouwbaar en geloofwaardig te zijn, zowel thuis op de bank als op je werk. Dat geeft jouzelf de meeste kracht en daarmee ook alle anderen om je heen!

DISC voor dummies

In het web van de methodes om teamleden en teams te analyseren kun je verstrikt raken in de hoeveelheid van middelen. Deze week sprak ik een collega, onder andere over DISC. Ik moet eerlijk zeggen dat ik altijd een beetje op twee benen hink als het gaat om DISC. In veel situaties waarin ik teams begeleid vind ik DISC te kort door de bocht en te weinig psychologische onderbouwing bevatten. Als je puur kijkt naar gedrag en hoe een persoonlijkheid zich heeft ontwikkeld kan het helpen persoonlijkheden te typeren, maar het gaat voorbij aan een deel coping dat elk mens zich eigen heeft gemaakt. Je wordt gevormd als mens en daardoor kun je soms ongezonde gedragspatronen ontwikkelen. Het gedrag is dan niet wie je bent, maar alleen wat je laat zien. Als je dus alleen naar het gedrag kijkt en niet naar de achterliggende oorzaak, kun je onterecht in een bepaald vakje gestopt worden.

Maar! Ik zie ook voordelen aan deze methode als het gaat om een basis in elkaar leren begrijpen, begrip krijgen voor manieren van communiceren en elkaar versterken als individuele teamleden. Na een beetje sparren met mijn collega deel ik toch graag een tipje van de sluier op waar jij, mogelijk als nieuweling in de DISC-wereld, toch iets aan kan hebben .

Kort samengevat zou je kunnen zeggen dat DISC een hulpmiddel is om anderen (en jezelf) te begrijpen en het kan je helpen om je communicatie met anderen te verbeteren. De letters van DISC staan voor:

Dominantie

Invloed (Interactiviteit)

Standvastigheid (Stabiliteit)

Consiëntieusheid

Deze methode wordt gebruikt om verschillende gedragsstijlen te typeren en te categoriseren. Als je leert om deze stijlen te begrijpen, kunnen jij en je collega’s effectiever leren communiceren, conflicten op een passende manier oplossen en jullie onderlinge relatie versterken.

Als je nog niet veel van DISC of persoonlijkheidstypen weet kan dit aan het begin ontmoedigend lijken. Toch heb ik gemerkt dat, ook als het allemaal nieuw voor je is, je door oefening toch aan de slag kunt jouw team.
De eerste stap is het begrijpen van de vier gedragsstijlen:

Dominantie

Mensen die veel dominantie bezitten zijn over het algemeen individuen die direct, assertief en zelfverzekerd zijn. Ze hebben de neiging zich te concentreren op resultaten en worden gemotiveerd door prestaties.

Invloed (interactiviteit)

Deze individuen zijn mensen die extravert, expressief en enthousiast zijn. Ze zijn meestal sociaal en vinden het leuk om in het middelpunt van de belangstelling te staan.

Standvastigheid (stabiliteit)

Deze individuen zijn geduldig, betrouwbaar en gemakkelijk in de omgang. Ze zijn over het algemeen goede luisteraars en hechten waarde aan stabiliteit.

Consciëntieusheid

Deze mensen zijn analytisch, detailgericht en georganiseerd. Ze hebben de neiging voorzichtig en weloverwogen te zijn in hun acties.

Herkenbaar?

Herken je iets van deze stijlen in jouw collega’s of in je team waar je leiding aan geeft? Als ik het heel stereotyperend moet verwoorden zie je in elk team mensen die voor de kudde uitlopen en tempo willen maken (D), die bij de koffieautomaat altijd iets te vertellen hebben en veel grappen maken (I), mensen die rustig aan het werk zijn en graag de goede sfeer willen behouden (S) en de collega’s die graag met overzichtelijke lijsten, sheets en structuur willen werken (C). Herkenbaar?

Als je basiskennis hebt van de vier stijlen, is de volgende stap om te leren hoe je ze bij anderen kunt herkennen. Dit kan door te observeren, te luisteren en vragen te stellen. Zoek naar gedragspatronen, bijvoorbeeld of iemand meer gericht is op resultaten of relaties, of dat ze meer direct of indirect zijn in hun communicatiestijl.

Als je eenmaal iemands gedragsstijl hebt geïdentificeerd, kun je je communicatiestijl aanpassen om beter met hem of haar in contact te komen. Als je bijvoorbeeld communiceert met iemand die dominant is, is het misschien het beste om direct en assertief te zijn en je te concentreren op resultaten (er niet 'omheen draaien'). Aan de andere kant, als je wilt communiceren met iemand die consciëntieus is, moet je misschien meer details verstrekken en je goed voorbereiden voordat je je mening geeft.

Een van de belangrijkste voordelen van het gebruik van DISC is dat het kan helpen om conflicten en misverstanden te voorkomen. Door de gedragsstijlen van anderen te begrijpen, kun je in veel gevallen miscommunicatie voorkomen en je stijl aanpassen aan de behoefte van je collega Het kan niet anders dan dat dat helpt om een betere relatie met collega’s te ontwikkelen.

Een ander voordeel van het gebruik van DISC is dat het individuele teamleden kan helpen hun eigen sterke en zwakke punten beter te begrijpen. Door hun eigen gedragsstijl te identificeren, kunnen teamleden hun eigen kracht in communicatiestijl ontdekken en ook zien waarin zij zich moeten aanpassen of ontwikkelen.

Samenvattend, het gebruik van DISC kan een waardevol hulpmiddel zijn voor iedereen die zijn communicatieve vaardigheden wil verbeteren en sterkere relaties wil opbouwen. Door de vier gedragsstijlen te begrijpen en te leren hoe ze bij anderen kunnen worden herkend, kun je jouw communicatiestijl aanpassen aan de behoeften van anderen. Dit kan leiden tot betere relaties, een betere samenwerking en een groter gevoel van zelfbewustzijn. Met een beetje oefening en begeleiding kan het een mooie aanvulling in je persoonlijke en werkende leven zijn.

De kracht van weerstand

Geen enkele organisatie ontkomt eraan: veranderen. Of het nu gaat om een grote verandering of een kleine, eens in de zoveel tijd veranderen dingen in een organisatie. Of het nu gaat om de aansturing of leiding, de missie, de manier waarop gewerkt wordt, collega’s of strategie; veranderen is onoverkomelijk.

Misschien werk je voor een organisatie waarin medewerkers staan te springen en te juichen als er een verandering wordt aangekondigd. Maar veel groter is de kans dat er niemand enthousiast is, of wat vaker voorkomt: er ontstaat weerstand.

Weerstand kent vele vormen en uitingen: klagen, ontwijken, manipuleren, boosheid en frustratie. Met alle gevolgen van dien… Weerstand levert over het algemeen in teamsamenwerkingen weinig positiefs op. Toch kan het iets opleveren… Ik las eens dat weerstand – naast dat het vaak niet als prettig wordt ervaren – het ook iets positiefs kan zeggen: namelijk dat iemand nog geeft om de zaak. Als het medewerkers of teamleden niets kan schelen en zij niet intrinsiek betrokken zijn halen ze misschien de schouders op en gaan gewoon door. Een uiting van weerstand geeft iets weer van de betrokkenheid bij of het geven om de boom waaraan geschud wordt.

Interessant is te weten waar de weerstand vandaan komt en te luisteren naar het verhaal. Wat ik vaak zie gebeuren is een opstandige of verklarende reactie op weerstand. Men klaagt, het management legt uit en probeert te overtuigen. Terwijl het simpeler kan door te vragen “vertel me eens wat meer” of “leg eens uit…”. De meeste mensen hebben moeite met veranderingen en ergens is het goed om niet met alle winden mee te waaien. Het antwoord op “vertel eens wat meer” kan je als leider verder helpen en inzicht geven waar je winst kunt behalen en waar je teamleden mee verder kunt helpen. Er is veel geschreven over het begeleiden van veranderingen en de vele aspecten die daarbij van belang zijn. Je kunt erachter komen dat er misschien een stap mist in het veranderproces, bijvoorbeeld dat er een stuk visie of een plan wordt gemist. Onzekerheid over wat het resultaat van de verandering wordt roept weerstand op.

Deze weerstand is op te lossen door strategisch te veranderen en daarbij alle stappen van verandermanagement te doorlopen. Een andere oorzaak van weerstand kan een meer psychologische lading hebben, zoals het onvoldoende ervaren van betrokkenheid, het niet gezien voelen als teamlid, voelen dat je positie in het team of organisatie wankelt of het idee hebben dat je als medewerker niet voldoende competent bent om na de verandering nog van waarde te zijn. Wat dan zeker niet helpt is bagatelliseren, negeren of de weerstand onder het figuurlijke vloerkleed vegen. Het gesprek, luisteren (écht luisteren), ruimte geven en onzekerheden op tafel leggen zijn de enige manier om hierin samen op te trekken en weerstand om te zetten in kracht.

Weerstand is niet het ‘probleem’. De reden achter weerstand, daar heb ik graag de aandacht voor. Niet altijd wat er gezegd wordt, maar juist wat daarachter schuilt aan motivatie, ideeën, angsten, drijfveren en vragen. Ik wens je mooie gesprekken en verandering door dialoog!