Vanuit mijn kantoor kijk ik naar buiten. Het waait hard en uitkijkend over de rij bomen memoreer ik over de link tussen bomen en leiderschap. Er is een uitspraak dat goede bomen goede vruchten voortbrengen en slechte bomen ook slechte vruchten. Volgens mij staat dat in de bijbel. Een interessante link naar leiderschap. Zou dat voor leiders hetzelfde zijn? Brengen goede leiders ook goede vruchten voort? En waaraan herken je dan een goede leider? Graag neem ik je mee in mijn gedachten bij een boom.
Net als een boom krijg je als leider soms heel wat te verduren. Storm, regen en zonneschijn… In alle seizoenen van het leven, van je weg als leider, van de seizoenen dat je je teams mag leiden, de processen waar de organisatie waarvoor je werkt doormaakt. Je moet het allemaal maar doorstaan! Hoogtepunten, dieptepunten… Hoe sta je dan?
De wortels
Hoe ben jij geworteld en in welke grond? Heb je grote en stevige wortels die je overeind houden? Ik geloof in natuurlijk leiderschap en principieel leiderschap. Je bént een leider. Hoe lopen jouw wortels in de grond? Waar mochten jouw wortels ontstaan en gronden toen je nog klein was? Ongetwijfeld bepalen je opvoeding, je jeugd en de normen en waarden die je al vroeg in je leven mee hebt gekregen wie je later bent geworden. Dat hoeven geen positieve ervaringen te zijn. Als je een stabiele en zorgeloze kindertijd hebt gehad geeft dat je een basis van vertrouwen en stabiliteit. Je wortels hebben zorgeloos kunnen groeien en aarden. Het kan ook zijn dat je jong al veel hebt meegemaakt, dat je boom eens verplaatst moest worden of je wortels niet altijd even goed gevoed zijn. Dat maakt je een ander mens, een andere leider. Daar waar je wortels ooit begonnen zijn en op welke wijze je gegroeid bent, maakt je een andere leider. Zo heeft elke leider zijn verhaal. Het ene is niet beter dan het andere, maar het is interessant te onderzoeken wat jouw wortels je vertellen over wie je nu bent als leider. Waarin ben jij geworteld?
Je voeding
Waarmee ben jij gevoed en waarmee laat jij je voeden? Zonder goede voeding kan je boom niet groeien en al ben je nog zo’n professional, voeding blijf je nodig hebben om een stevige en gezonde boom te blijven. Waar haal je je kennis en ontwikkeling vandaan en welke kwaliteit heeft je voeding? Welke mensen om je heen geven jou voeding en af en toe eens een bomenknuffel of schouderklop? Geen mens kan alleen functioneren, je hebt anderen nodig om van te leren en om je aan op te trekken. Misschien zijn dat leiders die je voor zijn gegaan, mensen om je heen die je (onder)steunen en scherpen, misschien grote leiders aan wie je een voorbeeld kan nemen. Ik heb niet veel verstand van tuinieren, maar ik zou me zomaar kunnen voorstellen dat de voeding die een boom krijgt ook iets zegt over de vruchten die hij voortbrengt. Wat denk jij?
Het groeiproces
Niemand is geboren als leider. Het worden van een goede leider kost tijd, ruimte en aandacht. Voordat een boom stevig staat duurt dat jaren, kost dat inspanning en letterlijke ruimte. Misschien duurt het zelfs wel (langer dan) een mensenleven. Net als de groei van een mooie boom doorstaat het een hoop snoeiwerk en zal het pad nooit recht vooruit zijn. Er zijn hobbels te nemen, een koers te bepalen, zal er gesnoeid moeten worden aan de boom en is er soms hulp nodig om richting te vinden. Een goede leider ben je niet zomaar, daar is werk en tijd voor nodig! Zo is er ook geen boom hetzelfde. Ik vond een leuk artikeltje waarin de link tussen verschillende soorten bomen en leiderschap wordt gemaakt. Geen enkele eik is precies hetzelfde, de soort is hetzelfde maar geen enkele eik is een exacte kopie van de vorige. Het groeiproces en omgeving bepalen het resultaat en de vruchten die het voortbrengt. Hoe ben jij gegroeid en wie mag jou snoeien?
De takken
Hoe ver gaan jouw takken en welke kant gaan ze op? Zijn ze stevig of nog dun? Nu het hier hard waait gaan de takken van de bomen alle kanten op. De stevige takken kunnen wel wat hebben, al gaan ze heen en weer. De dunne takken hebben het moeilijker en hebben de stevige takken nodig om bij de boom te blijven. Sommige bladeren aan de takken laten los en andere blijven zitten. Elke leider maakt stormen mee. Grote stormen, misschien zelfs zo groot dat je dreigt om te vallen. Maar ook kleine stormen met rukwinden kunnen je dreigen om te blazen. Dan is het belangrijk om stevig te staan en je takken (de koers die je gaat) te verbinden met wie jij bent en waar je voor staat, om een visie te hebben. Dan kan het stormen, zwaar en moeilijk zijn, maar wie je bent blijft staan.
Welke kant staan je takken op? Alleen omhoog of reiken ze ook opzij, naar de andere bomen eromheen? En waar leiden ze toe? Zijn de takken verweven in andere taken? Is er een patroon te zien of zijn het losse takken die zonder elkaar nodig te hebben hun eigen weg vinden? Houd je alles stevig vast of durf je ook los te laten?
Wanneer je over alles de controle hebt (áls dat al lukt) kan dat veilig voelen, maar kun je de focus verliezen? Door alleen te controleren en geen vertrouwen te hebben gaat de energie in veel takken zitten, maar brengt dat niet persé goede vruchten voort. Wanneer je geen keuzes maakt en alles vast wilt houden, raak je overbelast. Durf je blaadjes te laten vallen en los te laten zodat er ruimte ontstaat voor andere(n), voor nieuwe dingen?
De vruchten
Zoals ik al schreef brengen goede en gezonde bomen goede vruchten voort en slechte bomen slechte vruchten, of helemaal geen vruchten. Het is goed om eens na te denken wat jij nalaat en welke resultaten jouw leiderschap oplevert. Zijn dat positieve en goede vruchten of levert het slechte vruchten op en vergiftigt het de grond waarop je staat. Vallen de vruchten direct of dwarrelen ze verder en vergroot je daarmee je invloed? Verstikt jouw boom de bomen die nieuw opkomen of is er ook ruimte voor nieuw leiderschap? Denk eens na wat dat kan betekenen voor de toekomst! De kansen, ruimte en ondersteuning die jij aan nieuwe bomen kan geven, kan voor de toekomst het verschil maken. Als jouw takken dan kleiner worden, kunnen de bomen om jou heen groeien en ook weer nieuwe vruchten voortbrengen. Hoe mooi wordt het dan? Wat je nu zaait aan mooie dingen, aan visie, aan levenslessen heeft een uitwerking tot ver in de toekomst. Wat breng jij voort en waarin maak jij het verschil?
Het bos
Een boom alleen is een boom alleen. Wat groeit er om je heen? Struiken voor wie je beschutting mag zijn? Andere bomen waardoor je stevig staat en waarmee je samen van waarde bent of zie je door de bomen het bos niet meer? Is het een plezier om door het bos te wandelen of prik je je aan gemene struiken en zijn de paden zo zanderig dat je schoenen vol raken? Interessante metaforen (al zeg ik het zelf ;-)) waarover ik zo al veel zou kunnen schrijven. Laat ik afsluiten met de opmerking dat het interessant kan zijn eens te kijken hoe jouw ‘bos’ eruitziet. Staan er overal dezelfde bomen in strakke paden of is het een diversiteit aan bomen die samen een mooi geheel vormen en denk eens na wat jouw waarde in het bos heeft en hoe fijn het is om bij jou te zijn. Kun je bij jou schuilen in de regen of even tegen je aan zitten als je moe bent? Is het veilig om bij je te zijn en ruikt het er lekker?
Zomaar wat gedachten om eens bij stil te staan en die voorbijkwamen toen ik even naar buiten keek… Ik hoop dat het je op een positieve manier even aan het nadenken heeft gebracht!